Ben ik bedrijfsmatig???

Ben ik bedrijfsmatig bezig met  mijn hobby???

Deze vraag plaagt vele liefhebbers na alle onrust die via Facebook de afgelopen weken verspreid is en voor heel veel onrust en verwarring zorgt. Het weerhoudt zelfs een groot aantal mensen om frank en vrij hun hobby uit te oefenen.

Wet dieren
De wet ingegaan op 1 januari 2013, ooit opgesteld om het dierenwelzijn te bevorderen, is helder geschreven en heeft de eerste acht jaar voor weinig beroering gezorgd in de hobbywereld. In de wet, toegespitst op de commerciële sector, worden regels opgesteld voor het welzijn van het dier en ter voorkoming van verspreiding van dierziektes. Voor de meeste leden van de NBvV op zich niet zo spannend, want ze zijn niet bedrijfsmatig bezig en het gros van onze leden zorgt prima voor zijn dieren, want men  wil genieten van verenpracht en vogelgezang. En we weten dat we ook dàn pas beloond worden met nageslacht, de grote uitdaging voor vele vogelhouders. Wie zich niet aan deze regels houdt, zijn we liever kwijt dan rijk!

Nota van toelichting
Bij deze wet is een Nota van toelichting geschreven. Zeg maar een praktische handleiding van hoe met deze wet om te gaan. En daar wringt voor ons de schoen…..
In deze nota staan een aantal criteria beschreven waarmee de handhaver kan vaststellen of iemand “bedrijfsmatig” of “hobbymatig” bezig is.
Voor het begrip “bedrijfsmatig” zijn een aantal eisen gesteld, zoals bijvoorbeeld  het hebben van een UBN-nummer, wat in de wereld van hobbyhouders van geiten, runderen enz. al heel lang normaal is. Een UBN-nummer stelt de overheid in staat om bij een uitbraak van een dierziekte het spoor naar de bron te volgen. Niet meer en niets minder.
Daarnaast is het hebben van een Certificaat voor houders van dieren verplicht voor handelaren in dieren.
Voor hobbyhouders van gezelschapsdieren (bijna ons hele vraagprogramma) geldt dat ze niet commercieel en dus niet bedrijfsmatig bezig zijn.

Voor de handhavers is echter niet altijd duidelijk of je wel of niet bedrijfsmatig bezig bent en daarvoor hanteren ze de volgende criteria;

  1. gezelschapsdieren worden gefokt anders dan voor uitbreiding van het aantal gezelschapsdieren binnen het eigen huishouden of de directe familie- en vriendenkring;
  2. gezelschapsdieren worden verkocht aan anderen dan familie en vrienden;
  3. gezelschapsdieren worden opgevangen tegen een vergoeding en er worden hiervoor advertenties geplaatst;
  4. ruimtes zijn speciaal ingericht voor de onder dit besluit vallende activiteiten;
  5. registratie van de Kamer van koophandel of het hebben van een BTW-nummer;
  6. adverteren, al dan niet op websites, met gezelschapsdieren;
  7. er wordt gehandeld vanuit een winstoogmerk.

Een uitleg of dit voor een hobbyfokker geldt:

  • Regel 1: Als hobbyvogelhouders fok je thuis in je eigen huishouding met je vogels en dat doe je voor jezelf, misschien voor een gezinslid, maar niet in een bedrijfsgebouw ten behoeve van anderen of commercieel gewin.
  • Regel 2: Wie of wat is een vriend? Iedereen die bij jou een vogeltje haalt is toch jouw vogelvriend! Je fokt niet speciaal voor de handel, maar je fokt voor de hobby en de eer op een tentoonstelling. Je surplus -vogels verkoopt je aan of ruil je met je vogelvrienden/collega’s ter uitwisseling van fokmateriaal in het kader van bestandsverbetering en bloedverversing die je tijdens een tentoonstelling of op een vogelbeurs treft.
  • Regel 3: De meeste hobbyhouders hebben alle ruimte vaak nodig voor de eigen vogels en kijken wel uit om vogels van een andere te bewaren uit hygiënische overweging.
  • Regel 4: Onze vogelhokken zijn toch niet ingericht om vogels te ontvangen van derden speciaal voor export of handel? We hebben geen speciale quarantaineruimtes voor de export.
  • Regel 5: Heb je wel een BTW-nummer en KVK-registratie, maak dan duidelijk dat dit niks met de vogels te maken heeft.
  • Regel 6: De NVWA speurt o.a. Marktplaats af naar advertenties van aanbieders van dieren. Adverteer je heel regelmatig, zodanig dat dat opvalt en gaat het om grote hoeveelheden vogels, dan heb je wel wat uit te leggen.
  • Regel 7: Fok je voor geldelijk gewin als doel, dan ben je bedrijfsmatig bezig. Het bezit van een goede administratie en verantwoording is dan van groot belang. Meer waarschijnlijk is dat het gros van de hobbyhouders geldelijk verlies maakt, maar dat compenseert met de lol in van de mooie hobby.

Handhaving aan huis
De handhavers van de NVWA en LID kunnen bij u aan huis komen controleren. Dit heeft geleidt tot waarschuwingen in verband met “bedrijfsmatigheid” die officieel per post gestuurd worden en waarin u geacht wordt de geconstateerde feiten binnen een redelijke tijd te herstellen. Meestal is dit de aanvraag van een UBN-nummer en het verkrijgen van het Certificaat houders van dieren. Bij een volgende controle moet je daar dan aan voldoen, anders volgen mogelijk sancties zoals een boete. Van dit laatste kent de NBvV geen gevallen en volgens NVWA is dit ook nog nooit voorgekomen.
Nu zal de NVWA of LID volgens eigen zeggen nooit zomaar langs komen. Ze komen pas wanneer ze aanwijzingen hebben dat u mogelijk “bedrijfsmatig” bezig bent. Ga dan ook bij uzelf na aan de hand van de criteria of u misschien aanleiding geeft voor een huisbezoek.
Daarnaast is de aanvraag van ringen voor Europese Cultuurvogels of CITES-vogels soms ook een aanleiding om langs te komen. Als dan blijkt dat u in de ogen van de inspecteur ook “bedrijfsmatig” bezig bent, dan kan dat ook een waarschuwing tot gevolg hebben. Onze ervaring is dat dit erg afhankelijk is van welke inspecteur u bezoekt.
Tip: Mocht u ooit een inspectie aan huis krijgen, laat de inspecteur binnen, zich legitimeren en geef een rondleiding. Doet u dit niet, dan komt de inspecteur na een uurtje zeker terug met een dwangbevel en is de gemoedelijkheid vast verdwenen en wordt het vast een ander soortig bezoek.

Handhaving op een vogelmarkt
Er wordt zeer regelmatig gecontroleerd door de NVWA. Het doel is dan primair controle op CITES, Europese cultuurringen, dierverzorging en voor de buitenlandse verkopers het hebben van de juiste Traces-papieren. In een enkel geval wordt er iemand aangesproken op bedrijfsmatig handelen. Dit betreft nooit particulieren die daar met enkele vogels op de markt staan. Eén of twee meter standruimte is tot nu toe niet het jachtterrein van de inspecteurs en we verwachten ook niet dat dit gaat gebeuren. Daarboven wordt er soms een praatje gemaakt en afhankelijk van uw antwoorden kan een bezoek aan huis volgen of direct een waarschuwing medegedeeld worden. Geef dan antwoorden met de hier boven geschreven criteria in gedachten. Tijdens de laatste AVImarkt is gecontroleerd op de Traces van buitenlandse handelaren en is bij de NBvV slechts één geval gemeld van bedrijfsmatigheid. Deze persoon heeft zich bij de NBvV gemeld en heeft advies gekregen. Het betrof iemand met een groot aantal kooien met veel Europese cultuurvogels en die ook vele honderden ringen per jaar bestelt.

Wat moet ik als gewone hobbyfokker nu doen?
Bekijk eens van een afstandje in de spiegel naar uzelf. Ben ik hobbyfokker of neig ik toch wel naar bedrijfsmatig? Ben je best wel grote hobbyist met tientallen broedkooien en zou je best weleens door een inspecteur als bedrijfsmatig beoordeeld kunnen worden, dan kun je veel stress en zorgen voorkomen door simpels weg te voldoen aan Wet dieren.

  • Vraag een UBN-nummer aan bij RVO. Dit kost een paar tientjes per jaar.
  • Schrijf je in voor de cursus Houders van dieren. Er zijn aanbieders die dit geheel online regelen vanaf € 395 inclusief theoretisch- en praktijk examen wat in een onderwijsinstantie wordt afgenomen. Er zijn ook duurdere aanbieders die meer begeleiding en hulp bieden.

Kan de NBvV deze scholing niet verzorgen?
Nee, het is een officieel MBO-diploma en alleen onderwijsinstellingen kunnen dit verzorgen. Wel zijn we in gesprek met een aanbieder om de cursus voor een schappelijke prijs en met begeleiding in te kopen. Echter: Er zijn al grote wachtlijsten en de examenkosten zijn voor alle aanbieders dezelfde. Nadere info volgt.

Wat doet de NBvV verder?
De hierboven beschreven problematiek rondom Wet dieren bevat veel onduidelijkheid en uit ervaring weten we dat de handhavers de criteria naar eigen smaak invullen. Dit komt op ons over als willekeur en onredelijkheid. Als enkele jaren zijn we in gesprek met LNV en NVWA over deze problematiek. Jammer genoeg kwam corona daar tussen door en lag het overleg stil.
Het laatste halfjaar zijn we weer volop in gesprek, zowel met LNV (de wetgever), RVO (de uitvoerder) en NVWA (de handhaver). En in deze gesprekken die we samen met KleindierNed voeren blijkt dat alle drie de instanties niet blij zijn met de open normen van de criteria. Maar geen van drieën kan hierin een beslissing nemen om de criteria aan te passen zonder een langdurig traject van afstemming in de ambtelijke top van LNV, wat uiteindelijk op politiek niveau als voorstel ook nog aan de minister de Kamer voorgelegd moet worden.
Door het rumoer op Facebook is alles jammer genoeg in een snelkookpan gekomen en het is dus niet mogelijk om op korte termijn de handhaving anders in te richten. Ook de handhavers zijn hier niet blij mee, maar ze zullen echt niet met geslepen messen de markten afstruinen, wat ze ook nooit eerder gedaan hebben, maar dat kunnen ze natuurlijk niet hardop zeggen. We zitten dus met zijn allen in een spagaat.

Afspraken met LNV:
Ergens in maart wordt al dan niet besloten om de Nota van toelichting met de gewraakte criteria te herschrijven en duidelijker te maken. De NBvV/KleindierNed is hier dan nauw bij betrokken.
Op de korte termijn verandert er echter niets en kunnen we als hobbyhouders alleen maar afspreken om vooral wel door te gaan met onze activiteiten op een hobbymatige wijze en zo de handhavers, de wetgever en de publieke opinie overtuigen dat we  een mooie hobby hebben, waarin we ons best doen om het voor onze dieren zo goed mogelijk te doen.
Ook voor zaken als de positieflijst lopen al gesprekken. Wat we de afgelopen paar jaar geleerd hebben, is dat we als hobbywereld snel achter de feiten aan lopen. Dat was uit desinteresse, maar ook door de ingewikkelde problematiek. De huidige problemen van Wet dieren hadden we mogelijk kunnen voorkomen wanneer de NBvV en andere organisaties rond 2010 al politiek actief waren geweest en een beleid op dierenwelzijn beschreven hadden.

Advies en ondersteuning
Mocht u als lid van de NBvV ondanks alle goede bedoelingen toch door de NVWA of LID in de problemen komen dan kunt u rekenen op advies en ondersteuning. Mocht het tot een boete komen, dan is de NBvV bereid om samen u een proefproces aan te gaan, zodat de rechter zijn licht hierover kan schijnen.

Vogelmarkt Hardenberg
De NBvV heeft een promotiestand op de vogelmarkt van Hardenberg waar u meer informatie kunt krijgen. Ook zijn er op de markt leden van het hoofdbestuur en de Commissie Dierenwelzijn aanwezig die ter plaatste ondersteuning kunnen geven, maar we hopen en denken dat dat overbodig zal zijn.

Namens hoofdbestuur;
Commissie Dierenwelzijn, ethiek en Regelgeving van de NBvV